هدف این مطالعه بررسی سؤالات طیف لیکرت با دو ویکرد نظریه کلاسیک آزمون و نظریه سؤال پاسخ و قرار دادن نتایج این دو رویکرد در کنار یکدیگر و پاسخ به این سؤال "آیا نتایج این دو رویکرد همسو بوده یا اینکه در تضاد با یکدیگرند؟" است. روش پژوهش از نوع توصیفی و از حیث داده ها یک روش تحلیل ثانویه است. آزمودنی های مورد مطالعه در این پژوهش شامل 977 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه اول بودند که با حذف افراد در مرحله غربالگری داده ها، در نهایت تحلیل سؤالات برونگرایی بر روی اطلاعات 783 نفر آزمودنی، تحلیل سؤالات گشودگی بر روی اطلاعات 763 نفر آزمودنی و تحلیل سؤالات مسئولیت پذیری نیز بر روی اطلاعات 784 نفر آزمودنی انجام شد. ابزار پژوهش 3 خرده مقیاس برون-گرایی، گشودگی و مسئولیت پذیری آزمون شخصیت نئو بود. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که هرچه همسانی درونی سؤالات بالاتر باشد نتایج دقیق تر و معتبرتری از مدل مدرج پاسخ به دست می آید و برای سؤالات با همسانی درونی پایین از طریق این مدل باید بسیار محتاط عمل کرد، زیرا ممکن است آستانه سؤالات را به صورت وارونه نشان داده یا ضریب تشخیص سؤالات را منفی یا مثبت کاذب نشان دهد. در مجموع کاربرد همزمان روش های مختلف تجزیه و تحلیل آماری به تحلیل بهتر و رسیدن به نتایج دقیق تر کمک خواهد کرد.

تحلیل علمی آزمون ها، متداولترین وسیله برای ارزشیابی یادگیری و پیشرفت تحصیلی و دانشگاه ها است. برای بررسی کیفیت ارزشیابی در دانشگاه تربیت معلم، چهار آزمون روانسنجی، انگیزش و هیجان، احساس و ادراک و روانشناسی رشد از بین مجموعه آزمون ها بطور تصادفی انتخاب، و پاسخنامه های آنان تحلیل گردیده اند شاخص های آماری بکار رفته عبارتند از: درجه دشواری، قدرت تمیز، واریانس و مجذور خی 129 سوال که روایی و پایایی آزمون ها تعیین گردید و به سوال های پژوهش پاسخ داده شد و فرضیه های آن مورد آزمون قرار گرفت. از 25 تا 75 درصد سوال های طرح شده در آزمون های نامناسب شناخته شدند. میانگین نمرات و پاسخ نامه های دانشجویان تقریبا 12 الی 14 بود، در حالی که میانگین نمره های داده شده به آنان خیلی بالاتر از میانگین های مذکور بوده است. ضرایب دشواری هر 4 آزمون خارج از سطح بهینه و ضریب تمیز در آزمون انگیزش و هیجان بالاترین و روانشناسی رشد پایینترین بود. در هر 4 آزمون این شاخص ها خارج از سطح بهینه قرار داشت. آزمون ها از روایی و پایایی مناسب برخوردار نبودند. نتیجه پژوهش ضرورت برگزاری کارگاه های تهیه آزمون و ارزیابی را تایید می کند.

زمینه: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی سوالات آزمون نظری آزمون گواهینامه رانندگی انجام و اجرا شده است. نمونه مورد مطالعه را 350 نفر از پاسخ دهندگان آزمون تشکیل دادند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند و تعداد 30 سوال از سوالات آزمون نظری آزمون گواهینامه رانندگی، که به روش تصادفی ساده استخراج شده بودند، به عنوان نمونه سوالات مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی ویژگی های روان سنجی سوالات آزمون، از دو نظریه کلاسیک آزمون و سوال - پاسخ استفاده گردیده و نتایج به دست آمده از آنها با هم مقایسه و بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی بوده و در مرحله اول صحت نمونه گیری بررسی گردید. جهت تعیین تک بعدی بودن آزمون از روش آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی استفاده شد. سپس تجزیه و تحلیل سوالات آزمون با نظریه کلاسیک و نظریه سوال - پاسخ انجام گرفت و پارامترهای سوال (دشواری، تشخیص و حدس) و توانایی به دلیل نامعلوم بودن به روش برآورد همزمان مورد اندازه گیری قرار گرفت.یافته ها: نتایج، بیان کننده تک بعدی بودن آزمون و استقلال موضعی آن است. پس از تعیین مفروضه های اصلی نظریه IRT، برازش مدل - داده ها مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد مدل دو پارامتری برازش بهتری با مجموعه داده ها دارد. در مرحله بعد معناداری پارامترهای سوال و توانایی توسط آزمون T وابسته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین دقت برآورد پارامترهای دشواری، شیب و توانایی در دو نظریه کلاسیک و سوال - پاسخ وجود ندارد. به منظور بررسی پایایی و ثبات نتایج آزمون در اجرای اول، بر روی نمونه ای به حجم 30 نفر، بازآزمایی بعمل آمد. از آنجائیکه آزمون مورد نظر از نوع ملاک مرجع می باشد، برای بررسی توافق بین تصمیم ها از ضریب پایایی کاپا استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین اجرای اول و اجرای دوم وجود دارد و آزمون مورد نظر از پایایی و ثبات کافی در اجراهای مختلف برخوردار است.بحث و نتیجه گیری: تحلیل پارامترهای سوال و آزمودنی ها، نشان دهنده سادگی آزمون و قدرت جداسازی خوب توانایی آزمون شوندگان بوده و بر این اساس می توان نتیجه گرفت که سوالات آزمون برای آزمودنی هایی با توانایی پایین از مناسبت و دقت بیشتری برخوردار است. میزان توانایی برآورد شده در نظریه سوال - پاسخ در مقایسه با نمره آزمودنی در نظریه کلاسیک به میزان واقعی نزدیک تر است. با توجه به توانایی های برآورد شده می توان سوالات متناسب با توانایی آزمودنی ها را انتخاب نمود و این می تواند به ایجاد بانک سوال منجر شود.

زمینه و هدف: هدف از مقاله حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس افسردگی نوجوانان بر اساس نظریه سوال- پاسخ و مقایسه نتایج به دست آمده با نظریه کلاسیک آزمون سازی می باشد. روش بررسی: مقیاس محقق ساخته شامل 46 سوال در بین 750 دانش آموز راهنمایی و دبیرستان شهر زنجان (364 پسر و 386 دختر) که به صورت خوشه ای چندمرحله ای (طبقه ای متناسب با حجم) و تصادفی برگزیده شده بودند، اجرا شد. نتایج: نتایج تحلیل عاملی و ساختار سوالات نشان داد پیش فرض های مهم نظریه سوال- پاسخ یعنی تک بعدی بودن و استقلال موضعی در مقیاس سنجش افسردگی نوجوانان برقرار است. در مقایسه ویژگی های روانسنجی سوالات بر اساس دو نظریه نتایج مشابهی مشاهده شد با این تفاوت که در نظریه سوال- پاسخ توانایی برآورد پارامتر های معتبرتری برای ارزیابی سوالات وجود داشت. ویژگی های روانسنجی آزمون حاصل از دو نظریه نیز مقادیر نزدیکی برای همسانی درونی نشان دادند، به طوری که مقدار آلفای کرونباخ 0.933 و اعتبار حاشیه ای 0.947 به دست آمد. نمرات هنجاری بر اساس تتا در نظریه سوال-پاسخ و نمرات تی در نظریه کلاسیک محاسبه شد. در رتبه بندی افراد توسط دو نظریه روی پیوستار نمرات افسردگی تفاوت های قابل توجه ای مشاهده شد که می توان به تفاوت های 93، 92 و 86 نفری در رتبه ها اشاره کرد. نتیجه گیری: بررسی و مقایسه نتایج نشان داد مدل های نظریه سوال- پاسخ پارامترها و شاخص های بیشتر و دقیق تری برای قضاوت و تصمیم گیری در مورد سوالات، آزمون و افراد ارائه می دهند. بر این اساس کاربرد بیشتر نظریه سوال-پاسخ در سنجش دیگر سازه های روانشناسی پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی همگرا و ملاکی، تغییرناپذیری جنسیتی و پارامترهای سؤال-پاسخ مقیاس فشار روانی کسلر (K6) بود. روش کار: در یک طرح توصیفی-همبستگی و اعتباریابی، 398 نفر (208 زن، 190 مرد) از ساکنان شهر بجنورد که در دامنه سنی 18 تا 30 قرار داشتند به روش نمون گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس فشار روانی کسلر (K6) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و بین گروهی، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و پارامترهای تمیز و آستانه و منحنی های آگاهی سؤال و آزمون و با استفاده از از نرم افزار های SPSS. 16، Amos. 20 و IRTPRO 2. 1. 2 انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که مقیاس از ساختاری یک عاملی برخوردار است که 18/58 درصد واریانس را تبیین می کند. تحلیل عاملی تأییدی نیز این ساختار را تأیید کرد. ساختار عاملی مقیاس برحسب جنسیت تغییرناپذیر بود. همسانی درونی مقیاس نیز با آلفای کرونباخ 86/0 و دو نیمه کردن 83/0 به تأیید رسید. روایی همگرا در ارتباط با افسردگی، اضطراب و استرس و روایی ملاکی برحسب جنسیت و سن در سطح مطلوبی قرار داشت. پارامترهای سؤال-پاسخ نیز وضعیت مطلوب مقیاس را نشان می دادند. نتیجه گیری: به نظر می رسد مقیاس فشار روانی کسلر (K6) از روایی و پایایی مطلوبی در نمونه زنان و مردان 18 تا 30 سال برخوردار باشد و بتواند به عنوان ابزاری دقیق در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: نیاز ذاتی برای تعلق داشتن، اثرات چندگانه و ماندگاری بر الگوهای هیجانی، پردازش های شناختی و عملکرد بهینه روان شناختی افراد داشته و سطوح پایین آن، با بیماری روانی و جسمانی در ارتباط است. نظریه بین فردی-روانشناختی رفتار خودکشی، عدم ارضای نیازهای بین فردی را زمینه ساز خودکشی افراد می داند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و شاخص های سوال پاسخ پرسشنامه نیازهای بین فردی (INQ-10) در نمونه ای غیر بالینی از دانشجویان بود. مواد و روش ها: در یک طرح توصیفی و اعتباریابی آزمون، طی دو مطالعه 216 و 226 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی در دانشگاه فردوسی مشهد به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده ها با پرسشنامه نیازهای بین فردی (INQ-10) و مقیاس ارضای نیازهای بنیادین در روابط (BNS-RS) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با بررسی همسانی درونی، روایی عاملی اکتشافی، تاییدی و واگرا، پارامترهای تمیز و آستانه و منحنی های آگاهی سوال و آزمون انجام گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه نیازهای بین فردی (INQ-10)، ساختاری دو عاملی با واریانس تبیین شده 10/74 درصد دارد. تحلیل عاملی تاییدی نیز به تایید رسید. مقیاس از پایایی سازه مناسبی برخوردار بود. روایی واگرای پرسشنامه در ارتباط با نیازهای بنیادین روانشناختی در روابطبه تایید رسید (01/0≥ P). بر حسب جنسیت تفاوت معناداری به دست نیامد (05/0

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.